Świadczenie Pielęgnacyjne na zasadach do 31.12.2023 r.

ZMIANY DOTYCZĄCE POBIERANIA ŚWIADCZEŃ W PRZYPADKU ŚMIERCI OSOBY WYMAGAJĄCEJ OPIEKI

W przypadku śmierci osoby wymagającej opieki, osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne (na starych i nowych zasadach) zachowuje do niego prawo do ostatniego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpił zgon osoby wymagającej opieki, chyba że zgon osoby wymagającej opieki nastąpił przed dniem 1 stycznia 2024 r.

Osoba pobierająca świadczenie pielęgnacyjne zasiłek dla opiekuna, w opisanej sytuacji (po śmierci osoby wymagającej opieki) nie traci prawa do:

1) świadczenia rodzicielskiego,

2) dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;

3) świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego, pobieranych na dotychczasowych zasadach, albo zasiłku dla opiekuna, pomimo podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej lub ustalenia tej osobie prawa do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, lub świadczenia pieniężnego przyznanego na zasadach określonych w ustawie o świadczeniu pieniężnym przysługującym członkom rodziny funkcjonariuszy lub żołnierzy zawodowych, których śmierć nastąpiła w związku ze służbą albo podjęciem poza służbą czynności ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo mienia.

UWAGA!!!

JEŚLI W DNIU 31.12.2023 OPIEKUJESZ SIĘ OSOBĄ KTÓRA NIE UKOŃCZYŁA 18 ROKU ŻYCIA I POBIERASZ Z TEGO TYTUŁU ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE

po 1 stycznia 2024 r. możesz dokonać wyboru, czy chcesz korzystać ze świadczenia na dotychczasowych czy też nowych zasadach.

Pobierając świadczenie pielęgnacyjne na NOWYCH ZASADACH

✔ utracisz prawo do świadczenia pielęgnacyjnego z chwilą ukończenia przez osobę wymagająca opieki 18 roku życia

✔ będziesz mógł/mogła łączyć opiekę nad osobą niepełnosprawną z aktywnością zawodową lub pracą w gospodarstwie rolnym,

✔ będziesz mógł/mogła łączyć pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego z prawem do innych świadczeń, w szczególności emerytury, renty, czy np. świadczenia rodzicielskiego.

✔ w przypadku sprawowania opieki nad więcej niż jedną osobą niepełnosprawną w wieku do ukończenia 18. roku życia – otrzymasz świadczenie podwyższone o 100% na drugą i każdą kolejną osobę, nad którą sprawujesz opiekę

Zdecydowanie się na pobieranie świadczenia na nowych zasadach wiąże się z trwałą utratą możliwości pobierania świadczenia na dotychczasowych zasadach. Aby skorzystać ze świadczenia na nowych zasadach musisz zrezygnować ze świadczenia na dotychczasowych zasadach i złożyć nowy wniosek o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na nowych zasadach.

Decydując się na pobieranie świadczenia pielęgnacyjnego na DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH

✔ nie utracisz prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z chwilą ukończenia przez osobę wymagająca opieki 18 roku życia, lecz przy spełnieniu pozostałych przesłanek będziesz mógł/mogła je pobierać bez ograniczeń dotyczących wieku tej osoby

✔ w dalszym ciągu nie będziesz mógł/mogła łączyć opieki nad osobą niepełnosprawną z aktywnością zawodową lub pracą w gospodarstwie rolnym,

✔ w dalszym ciągu nie będziesz mógł/mogła łączyć pobierania świadczenia pielęgnacyjnego z prawem do innych świadczeń, w szczególności emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, czy np. świadczenia rodzicielskiego.

✔ w przypadku sprawowania opieki nad więcej niż jedną osobą niepełnosprawną w wieku do ukończenia 18. roku życia – otrzymasz świadczenie w ustawowej kwocie (jedno świadczenie)

JEŚLI W DNIU 31.12.2023 OPIEKUJESZ SIĘ OSOBĄ KTÓRA UKOŃCZYŁA 18 ROK ŻYCIA I POBIERASZ Z TEGO TYTUŁU ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE

po 1 stycznia 2024 r. korzystasz z ochrony praw nabytych i możesz pobierać je nadal pobierać na dotychczasowych zasadach.

Oznacza to, iż:

✔ przyznane świadczenie pozostaje w mocy

✔ w dalszym ciągu nie możesz być osobą aktywną zawodowo, oraz

✔ w dalszym ciągu nie możesz łączyć prawa do świadczenia pielęgnacyjnego z prawem do innych świadczeń, w szczególności emerytury, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, czy renty socjalnej.

✔ aby zachować prawo do świadczenia pielęgnacyjnego po upływie okresu ważności orzeczenia o niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności musisz terminowo złożyć wniosek o nowe orzeczenie oraz wniosek o ustalenie prawa do świadczenia na dalszy okres

WAŻNE!!!

Niezwłocznie powiadom Ośrodek realizujący wypłatę świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub zasiłku dla opiekuna o złożeniu wniosku o ustalenie prawa do świadczenia wspierającego oraz o uzyskaniu prawa do świadczenia wspierającego.

OCHRONA PRAW NABYTYCH – KORZYSTANIE PO 31.12.2023 R. ZE ŚWIADCZEŃ NA DOTYCHCZASOWYCH ZASADACH

W sprawach o świadczenie pielęgnacyjne do którego prawo powstało do dnia 31 grudnia 2023 r., stosuje się przepisy dotychczasowe.

Osoby, którym przed dniem wejścia w życie ustawy, albo od dnia wejścia w życie ustawy, na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., przyznane zostało co najmniej do dnia 31 grudnia 2023 r. prawo do świadczenia pielęgnacyjnego zachowują, na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., prawo do tych świadczeń nie dłużej jednak niż do końca okresu, na który prawo zostało przyznane. Po upływie tego okresu osoby takie zachowują prawo do ww. świadczeń na zasadach obowiązujących do dnia 31 grudnia 2023 r., w przypadku, gdy osobie nad którą sprawują opiekę zostało wydane nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenie o niepełnosprawności.

Warunkiem zachowania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na powyższych zasadach jest złożenie wniosku o nowe orzeczenie o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności w terminie 3 miesięcy od dnia następującego po dniu, w którym upłynął termin ważności dotychczasowego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo orzeczenia o niepełnosprawności, a następnie złożenie wniosku o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego albo specjalnego zasiłku opiekuńczego w terminie 3 miesięcy, licząc od wydania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności albo o niepełnosprawności.

Ochrona praw nabytych ustaje z chwilą uchylenia decyzji ustalających prawo do świadczeń (zarówno z urzędu jak i na skutek rezygnacji osób uprawnionych), niedochowania terminów do złożenia kolejnego wniosku lub przyznania świadczenia wspierającego.

OSOBY UPRAWNIONE

Przysługuje matce albo ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka, osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (dziadkowie, rodzeństwo) lub innym osobom, na których zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym ciąży obowiązek alimentacyjny (z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności). Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje opiekunowi prawnemu.

Świadczenie pielęgnacyjne przyznawane jest bez względu na osiągane dochody, na czas trwania orzeczenia o niepełnosprawności. Przeznaczone jest na pokrycie utraty dochodu, w związku z rezygnacją lub nie podejmowaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w celu sprawowania opieki nad:

  • osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji;
  • osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
    W przypadku, gdy o świadczenie pielęgnacyjne występuje osoba zobowiązana do alimentacji inna niż spokrewniona w pierwszym stopniu to aby otrzymać świadczenie należy spełnić łącznie następujące warunki:
  1. rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  2. nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  3. nie ma opiekuna prawnego lub rodziny zastępczej spokrewnionej lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Uwaga!

  • Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:
  • nie później niż do ukończenia 18 roku życia lub
    w trakcie nauki w szkole lub szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25 roku życia.

NIEPRZYSŁUGIWANIE ŚWIADCZENIA PIELĘGNACYJNEGO

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje gdy osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do:

  • emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego;
  • renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego, o którym mowa w ustawie o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym;
  • specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje gdy osoba wymagająca opieki:

  • pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
  • została umieszczona w rodzinie zastępczej z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu.

Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje gdy na osobę wymagającą opieki:

  • inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
  • jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;
  • inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

Zarejestrowanie w powiatowym urzędzie pracy jako osoba poszukująca pracy lub posiadanie statusu bezrobotnego nie ma wpływu na uprawnienie do świadczenia pielęgnacyjnego.

W przypadku, gdy o świadczenie pielęgnacyjne ubiegają się rolnicy, małżonkowie rolników bądź domownicy, świadczenia te przysługują odpowiednio:

  • rolnikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego;
  • małżonkom rolników lub domownikom w przypadku zaprzestania prowadzenia przez nich gospodarstwa rolnego albo wykonywania przez nich pracy w gospodarstwie rolnym.

Od 1 stycznia 2025 r. wysokości świadczenia pielęgnacyjnego wynosi miesięcznie: 3287,00 zł.

Kwotę świadczenia pielęgnacyjnego przysługującą za niepełny miesiąc ustala się, dzieląc kwotę świadczenia przez liczbę wszystkich dni kalendarzowych w tym miesiącu, a otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę dni kalendarzowych, za które świadczenie przysługuje. Kwotę świadczenia przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.

Pamiętaj! Świadczenie pielęgnacyjne podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 stycznia. Pierwsza waloryzacja została przeprowadzona w 2017 roku.

WYMAGANE DOKUMENTY DO ŚWIADCZENIA PIELĘGNACYJNEGO

Ponadto do wniosku należy dołączyć:

  • kopia orzeczenia o niepełnosprawności w przypadku dziecka do lat 16,
  • kopia orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności wraz ze wskazaniem daty powstania niepełnosprawności, a w przypadku jej braku – zaświadczenia o dacie powstania niepełnosprawności,
  • w przypadku osoby niepełnosprawnej pozostającej w związku małżeńskim:

– kserokopię odpisu skróconego aktu małżeństwa,

– kserokopię orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności małżonka/i,

  • kopia odpisu skróconego aktu zgonu małżonka/i w celu potwierdzenia stanu cywilnego,
  • kopia odpisu prawomocnego wyroku sądu orzekającego rozwód lub separację w celu potwierdzenia stanu cywilnego,
  • kopia postanowienia o umieszczeniu osoby wymagającej opieki w rodzinie zastępczej spokrewnionej z osobą sprawującą opiekę,
  • kopia orzeczenia sądu o powołaniu opiekuna prawnego dziecka,
  • kopia dokumentu potwierdzającego pozbawienie władzy rodzicielskiej rodziców dziecka wymagającego opieki,
  • zaświadczenie placówki zapewniającej całodobową opiekę, w przypadku umieszczenia w niej dziecka o liczbie dni w tygodniu, w których korzysta w niej z całodobowej opieki,
  • kopia decyzji lub zaświadczenie o tytule przyznania prawa do renty rodzinnej – czy jest to renta przyznania z tytułu śmierci małżonka przyznana w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej,
  • inne dokumenty i oświadczenia niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, np. dokumenty potwierdzające zdobyte wykształcenie oraz dokumenty potwierdzające przebieg pracy zawodowej.
  • dokumenty potwierdzające możliwość podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu, zarówno wnioskodawcy, jak i członków rodziny w tym dzieci, a także osoby, na którą składany jest wniosek o świadczenie pielęgnacyjne,
  • kopia decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o ustaleniu kapitału początkowego (w przypadku jego posiadania) – dotyczy osób ubiegających się o zasiłek, a podejmujących zatrudnienie przed styczniem 1999 r.,
  • kopia uzupełnionego wniosku o ustalenie kapitału początkowego, czyli druku ZUS EKP z informacją o dacie wpływu do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – dotyczy osób, które nie występowały o ustalenie kapitału początkowego, a podejmowały zatrudnienie przed styczniem 1999 r.
  • uzupełniony druk informacji o posiadanych okresach ubezpieczeniowych składkowych i nieskładkowych uprawniających do otrzymania emerytury, czyli druk ZUS ERP-7.